کد مطلب:43716 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:133

گنجینه پرسمان » خانواده و زندگي

علت نامگذاري برخي از سورههاي قرآن مثلاً به عروس قرآن و قلب قرآن چيست؟ درباره چگونگي نامگذاري سورهها و تقسيمبندي قرآن به سوره و آيه توضيح دهيد.

سورههاي قرآن در زمان رسول خدا9 داراي نامهايي بود كه از طريق وحي مشخص شده بودند; چنان كه در روايتهاي مربوط به فضايل قرائت سورهها مشهود است.

گاهي نيز مردم و علما به مناسبتهايي كه در سوره وجود داشت، نامهاي ديگري به آن سوره ميدادند در نامگذاري سورههاي قرآن اعتبارات گوناگوني لحاظ ميشد، كه برخي از آنها عبارتند از:

الف) نامگذاري به اعتبار كلمه يا كلمات اوّل سوره و معاني آنها; همانند سورة برائت (توبه) و قل هو الله احد (توحيد);

ب) نامگذاري به اعتبار اسمي كه در آن سوره آمده و در سورههاي ديگر نيامده است (مانند عنكبوت و نمل);

ج) نامگذاري به اعتبار موضوع خاصي كه در آن سوره آمده و در بقيه سورهها نيامده است يا اينكه در آن سوره به شكل گسترده و كاملتري مطرح شده است. (مانند سوره بقره كه موضوع گاو بنياسرائيل در آن مطرح شده است).

عروس قرآن سوره الرحمن و قلب قرآن سورة يس است. زيرا از پيامبر9 نقل شده كه فرمود: لكلّ شيء عروسٌ و عروس القرآن سورة الرحمن; براي هر چيزي عروسي است و عروس قرآن سوره الرحمن است.(ترجمه الميزان، سيدمحمدباقر موسوي همداني، ج 19، ص 155، دفتر انتشارات اسلامي.)

همچنين اين سوره به طور كلي، بيانگر نعمتهاي مادي و معنوي خداوند است كه بر بندگان ارزاني داشته. از طرفي، تكرار آيه فبأيّ ءَالاء ربّكما تُكذّبان، در مقطعهاي كوتاه، آهنگ جالب و زيبايي به سوره داده و اين آهنگ وقتي با محتواي آيات (بيان نعمتهاي خدا) آميخته شود، جاذبه بيشتري پيدا ميكند; به همين جهت آن را عروس قرآن ميگويند.(تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 23، ص 91 ـ 92، دارالكتب الاسلامية.)

سورة مبارك يس را قلب قرآن ميگويند. در حديثي از رسولاكرمنقل شده كه فرمود: هر چيز قلبي دارد و قلب قرآن سورة يس است.(الميزان، ج 17، ص 62.) در توضيح علت توصيف اين سوره به قلب قرآن، بايد بگوييم كه قلب براي هر موجود زنده، نقش اساسي و بنيادي را ايفا ميكند; به گونهاي كه بدون داشتن قلب، آن موجود زنده نميتواند به حيات خود ادامه دهد. طبق اين روايت، اگر قرآن را به يك موجود تشبيه كنيم، سورة مبارك يس قلب آن خواهد بود. اين امر نشان ميدهد كه در اين سوره، مهمترين و حياتيترين مسايل اسلام كه شامل اصول اعتقادات اسلام (توحيد، نبوت و معاد) و خالقيت ميشود، آمده است; به همين جهت است كه به اين سوره قلب قرآن گفته شده است.